1. Home
  2. Onderzoek
  3. Lectoraten
  4. Lectoraat Klimaatrobuuste landschappen

Lectoraat Klimaatrobuuste landschappen

Het lectoraat Klimaatrobuuste Landschappen: 'verbinden van landbouw en natuur' richt zich op de vraag hoe andere vormen van landbouw kunnen bijdragen aan het verbeteren van waterkwaliteit en biodiversiteit door op een slimme manier gebruik te maken van het landschap.

zandloper-ellenweerman

Over het lectoraat

Doel

Het lectoraat beoogt de vraag te beantwoorden op welke wijze we een klimaatrobuust landschap kunnen realiseren en de transitie naar klimaatrobuuste landbouw verder in gang te zetten. 

Onderzoeksagenda

Op welke wijze kunnen we een klimaatrobuust landschap - een landschap dat is opgewassen tegen veranderende neerslagpatronen, meer piekbuien en droge periodes - realiseren? Een belangrijk vraagstuk waar het lectoraat Klimaatrobuuste Landschappen samen met NIOO-KNAW aan werkt. 

Er worden al maatregelen getroffen om droge periodes beter op te vangen. Zo worden beken hersteld, zodat het water langer in een gebied blijft en beschikbaar is voor drogere periodes. Ook worden grondwaterstanden herstelt rondom natte natuurgebieden. Deze maatregelen hebben impact op de agrarische gebieden rondom de beken en natuurgebieden, de percelen worden veel natter. Op deze manier wordt beter gebruik gemaakt van het natuurlijke bodem-watersysteem. 

Andere landbouwvormen  

Het herstellen van het natuurlijke bodem-watersysteem biedt kansen voor alternatieve vormen van landbouw die gecombineerd worden met natuurherstel. Door landbouw en natuur te verbinden kan  zowel de biodiversiteit als waterkwaliteit verbeteren in een gebied en biedt het agrariërs tegelijkertijd toekomstperspectief op percelen die niet rendabel zijn nadat de grondwaterstand omhoog is gebracht. Dit betekent voor agrariërs en natuurbeheerders een omschakeling. Het lectoraat zal onder andere zich richten op de kennis en ervaring die nodig zijn om deze omschakeling te realiseren. 

Subsidieregeling 

Het lectoraat is een gezamenlijk lectoraat van HAS green academy en NIOO-KNAW en wordt mede gefinancierd vanuit de subsidieregeling L.int: Lectorposities bij Instituten van het Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA en het ministerie van LNV ((LINTL.INST.L04.009). Deze regeling maakt het mogelijk dat een lector aan de slag gaat bij zowel een hogeschool als een onderzoeksinstituut. De lector verbindt zo het fundamenteel onderzoek van het instituut met het praktijkgericht onderzoek van de hogeschool. 

Onderzoekslijnen

Landbouw speelt een belangrijke rol in het klimaatrobuuste landschap. Toekomstbestendige landbouwvormen hebben daarom een centrale plek in het onderzoeksprogramma, dat bestaat uit 3 onderzoekslijnen:  

  • landschappelijke inpassing en teelttechnieken 
  • klimaatrobuuste landbouw: waterkwaliteit en biodiversiteit 
  • agrarisch vakmanschap 

Het uitgangspunt is vanuit het natuurlijke bodem-watersysteem te beredeneren wat op dit gebied mogelijk is. Dit doet het lectoraat met ondernemers, overheden en vooral ook met studenten.  

Publicaties

Rapportages, samenvattingen en artikelen

Bekijk alle rapportages, samenvattingen en artikelen van projecten van het lectoraat in Greeni

In de media

Interview Vork 'Bodemwatersysteem is uit balans', 19 september 2022

Vakblad natuur, bos, landschap 'Klimaatrobuuste beeklandschappen verbinden landbouw en natuur', april 2022

Interview  Klimaatadaptatiebrabant.nl 'Lector Klimaatrobuuste Landschappen: “Het wordt veerkrachtiger”', 11 april 2022

Interview Bionieuws 'Het bodemwatersysteem is naar de gallemiezen', 26 februari 2022

Interview radioprogramma Vroege Vogels, 23 januari 2022

Nieuwe lector Klimaatrobuuste Landschappen Ellen Weerman gaat landbouw en natuur verbinden - Nature Today, 19 januari 2022

NIOO-KNAW en HAS Hogeschool beginnen lectoraat Klimaatrobuuste Landschappen - Hortipoint, 18 januari 2022

Natte teelten in beekdalen: kans om natuur en landbouw te verbinden - Water matters, juni 2021

Peer-reviewed publicaties

2021      Weerman E.J., Geurts J., Van Lamoen F., Groot D.J.(2021) Klimaatrobuust waterbeheer biedt kansen om natuur en landbouw te verbinden.Water Matters H2O.

2021      Tangerman M., Weerman E.J.,….Cusell C., (2021) Beheer Rode amerikaanse rivierkreeften op basis van stuurfactoren. De Levende natuur 161

2021      Weerman EJ, van de Sande B, Keijsers T, Duives GJ, Nederlof MAJ, Haenen OLM. Duurzame aquacultuur in Nederland: Hoe kan de transitie naar een duurzaam voer worden ingezet? Aquacultuur In Press

2021      Nederlof M.A.J., Weerman E.J., Vrij E.M.P., Haenen O.L.M., Essentiele oliën: een alternatief voor antibiotica.Aquacultuur.In press

2020      Weerman E.J., Vrij E.M.P., Schaafstra F., Haenen O.L.M., Voer op basis van insecten voor de koningsgarnaal.Aquacultuur 24:3

2020      de Jager M., van de Koppel J., Weerman E.J., Weissing F.J., Patterning in mussel beds explained by the interplay of multi-level selection and spatial self-organization, Frontiers in Ecology and Evolution, 8,7,

2020      de Fouw J., van der Zee E.M., van Gils, J.A., Eriksson B.K., Weerman E.J., Donadi S., van der Veer H.W., Olff H., Piersma T., Van der Heide T., The interactive role of predation, competition and habitat conditions in structuring an intertidal bivalve population, Journal of Experimental Marine Biology and Ecology, 523, 151267

2017      Eriksson B.K., Westra J., van Gerwen I., Weerman E.J., van der Zee E.M., van der Heide T., van de Koppel J., Olff H., Piersma T., Donadi S., Facilitation by ecosystem engineers enhances nutrient effects in an intertidal system, Ecosphere, e02051,2017, pp 8-12.

2015      Kölzsch A., Alzate A., Bartumeus F., De Jager M., Weerman E.J., Hengeveld G.M., Naguib M.,  Nolet B.A., Van de Koppel J., Experimental evidence for inherent Lévy search behaviour in foraging animals, Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 282:1807, 20150424.

2015      Donadi S., van der Heide T., Piersma T., van der Zee, E.M., Weerman E.J., van de Koppel J., Olff H., Devine C., Hernawan U., Boers M., Multi‐scale habitat modification by coexisting ecosystem engineers drives spatial separation of macrobenthic functional groups, Oikos, 124:11, pp1502-1510.

2014      Weerman, E.J.Eriksson, B.K., Olff, H., van der Heide,  T., Predation by native brown shrimp on invasive Pacific oyster spat, Journal of sea research, 85, pp 126-130

2014      van der Heide T., Tielens E., van der Zee E.M., Weerman E.J., Holthuijsen S., Eriksson B.K., Piersma T., van de Koppel J., Olff H., Predation and habitat modification synergistically interact to control bivalve recruitment on intertidal mudflats, Biological Conservation, 172, pp 163-169.

2014      Liu Q.X., Weerman E.J., Gupta R., Herman P.M.J., Olff H., Van de Koppel J., Biogenic gradients in algal density affect the emergent properties of spatially self-organized mussel beds, Journal of The Royal Society Interface, 11: 96, 20140089

2014      Donadi S., van der Zee, E.M., van der Heide T., Weerman, E.J., Piersma T., van de Koppel J., Olff H., Bartelds M., van Gerwen I., Eriksson B.K., The bivalve loop: intra-specific facilitation in burrowing cockles through habitat modification, Journal of experimental marine biology and ecology, 461, pp 44-52.

2013      Donadi S., ; Westra J., Weerman E.J., van der Heide T., van der Zee E.M., van de Koppel J., Olff H, Piersma T., van der Veer H.W., Eriksson B.K,.Non-trophic interactions control benthic producers on intertidal flats, Ecosystems, 16:7, pp1325-1335.

2013      Donadi S., van der Heide T., van der Zee E.M., Eklöf J.S., Van de KoppelJ., Weerman E.J.,  Piersma T., Olff H., Eriksson B.K., Cross‐habitat interactions among bivalve species control community structure on intertidal flats, Ecology, 94:2 pp 489-498.

2012      van der Heide T., Eklöf J.S, van Nes E.H., van der Zee E.M., Donadi S., Weerman E.J., Olff H., Eriksson B.K., Ecosystem engineering by seagrasses interacts with grazing to shape an intertidal landscape, PloS one, e42060, pp7-8.

2012      Liu Q.X., Weerman E.J., Herman P.M.J.,  Olff H., van de Koppel J., Alternative mechanisms alter the emergent properties of self-organization in mussel beds, Proceedings of the royal society B: biological sciences 279:1739, pp 2744-2753.

2012      Weerman E.J., Van Belzen J., Rietkerk M, Temmerman S, Kéfi S., Herman P.M.J., Van de Koppel J.,  Changes in diatom patch‐size distribution and degradation in a spatially self‐organized intertidal mudflat ecosystem, Ecology, 93:3 pp 608-618.

2011      Weerman, E.J., Spatial patterns in phototrophic biofilms: the role of physical and biological interactions, PhD Thesis, Radboud Universiteit Nijmegen.

2011      Weerman E.J.Herman P.M.J., Van de Koppel J., Macrobenthos abundance and distribution on a spatially patterned intertidal flat, Marine ecology progress series, 440, pp 95-103.

2011      Weerman E.J., Van Der Geest H.G., Van der Meulen M.D., Manders, E.M.M. Van de Koppel J., Herman P.M.J., Admiraal W., Ciliates as engineers of phototrophic biofilms, Freshwater Biology, 56: 7, pp 1358-1369

2011      Weerman E.J.Herman, P.M.J., Van de Koppel J., Top‐down control inhibits spatial self‐organization of a patterned landscape, Ecology, 92: 2, pp 487-495.

2010      Weerman, E.J, Van de Koppel, J.,Eppinga, M.B., Montserrat F., Liu, Q.X., Herman P.M.J. Spatial self-organization on intertidal mudflats through biophysical stress divergence, The American Naturalist,176,1,E15-E32.

Inaugurele rede Dr. Ellen Weerman

Projecten

  • Klimaatrobuust landschap

    RESHAPE & NAT

    pubDate
    13-12-2023

    Nederland moet in 2050 klimaatrobuust ingericht zijn. Wat betekent dat voor het landschap en watersysteem? Welke ontwikkelpaden zijn er? Dit staat centraal in de interdisciplinaire onderzoeksprojecten RESHAPE en NAT waar HAS green academy in participeert.

  • Groenblauwe Stad

    pubDate
    06-10-2023

    HAS green academy voert samen met Hogeschool Van Hall Larenstein, Aeres Hogeschool, Hanzehogeschool en Hogeschool Inholland het tweejarige onderzoek Groenblauwe Stad uit. Hiermee dragen we onder andere bij aan het bevorderen van de biodiversiteit en leefbaarheid, evenals het verbeteren van de gezondheid van de bewoners.

  • Onderzoekslijn1_ontwerpen

    Klimaatrobuuste landschappen

    pubDate
    20-10-2023

    Een klimaatrobuust landschap als antwoord op de droogte, waarin het vasthouden van water en het vergroten van de biodiversiteit centraal staan. Hoe krijgen we dat voor elkaar? In deze onderzoekslijn bekijkt het lectoraat Klimaatrobuuste Landschappen van HAS green academy wat klimaatrobuuste landschappen precies zijn.

  • Onderzoekslijn2_metingenkas

    Klimaatrobuust & ecologisch

    pubDate
    20-10-2023

    Er worden veel maatregelen genomen om ons Nederlands landschap klimaatrobuust in te richten, maar van veel maatregelen kennen we de impact niet. Daarom zoomt het lectoraat Klimaatrobuuste Landschappen van HAS green academy in op de impact van maatregelen.

  • Onderzoekslijn3_interviewboer

    Klimaatrobuust & sociaal

    pubDate
    20-10-2023

    We kunnen berekenen en visualiseren hoe een klimaatrobuust landschap eruit moet zien om een transitie in het landelijk gebied voor elkaar te krijgen. Maar wat vraagt het van mensen, of van de manier waarop we samenwerken? Daarom onderzoeken we binnen het lectoraat Klimaatrobuuste Landschappen van HAS green academy welke belemmeringen en kansen er op sociaal vlak zijn.

  • Groene Woud

    Herinrichting Het Groene Woud

    pubDate
    26-05-2023

    Studenten van HAS green academy maakten een uniek herinrichtingsplan voor het Groene Woud in opdracht van het lectoraat Klimaatrobuuste Landschappen en de Provincie Noord-Brabant in het kader van de minor ‘Ruimteproef’. Het project werd genomineerd in de categorie ‘hbo’ voor de Groenpact Impactprijs 2023. 

  • watersysteem

    Klimaatrobuuste watersystemen op landschapsschaal

    pubDate
    20-03-2023

    De lectoraten Klimaatrobuuste landschappen en Verdienvermogen voor Natuurinclusieve Landbouw participeren in 2 projecten die binnen het KIC-programma ‘Klimaatrobuuste watersystemen op landschapsschaal’ van NWO recent subsidie toegewezen hebben gekregen: RESHAPE en WaterScape.

  • lisdodde

    Biodiversiteit in lisdoddeteelten

    pubDate
    17-08-2022

    Studenten hebben voor het lecotoraat Klimaatrobuuste landschappen onderzoek gedaan naar het effect van lisdoddevelden op de biodiversiteit in een gebied. Ze inventariseerden hiervoor verschillende soortengroepen.

  • Klimaatrobuuste landschappen

    Klimaatrobuuste landschappen beekdal Aa of Weerijs

    pubDate
    25-08-2022

    Het lectoraat Klimaatrobuuste Landschappen onderzoekt hoe het beekdal van de Aa of Weerijs klimaatrobuust ingericht kan worden en wat dit betekent voor ecosysteemdiensten als natuurkwaliteit, biodiversiteit en opbrengsten.

  • Klimaatrobuuste landbouw

    pubDate
    12-09-2022

    De afgelopen jaren is er vanuit het lectoraat Klimaatrobuuste landschappen veel onderzoek gedaan op het gebied van klimaatrobuuste landschappen en hoe je klimaatrobuuste landbouw hierin kunt meenemen.

Lector

Kenniskring

Partners

Sustainable Development Goals

  • Sustainable Development Goal 4: Kwaliteitsonderwijs
  • Sustainable Development Goal 6: Schoon water en sanitair
  • Sustainable Development Goal 11: Duurzame steden en gemeenschappen
  • Sustainable Development Goal 14: Leven in het water
  • Sustainable Development Goal 15: Leven op het land
  • Sustainable Development Goal 17: Partnerschap om doelstellingen te bereiken

Gerelateerde lectoraten

  • afbeelding Lectoraat Verdienvermogen voor natuurinclusieve landbouw

    Lectoraat Verdienvermogen voor natuurinclusieve landbouw

    Het lectoraat Verdienvermogen voor Natuurinclusieve Landbouw richt zich op de vraag hoe er in een ander samenspel tussen boeren, maatschappij en overheid nieuwe kansen kunnen ontstaan voor natuurinclusieve ondernemers. Ook kijkt het lectoraat naar hoe er voor boeren die aan de slag willen met natuurinclusieve landbouw een verdienmodel met voldoende verdienvermogen kan ontstaan.

  • De bodem werkt!

    Lectoraat Levende bodem werkt!

    Het lectoraat Levende bodem werkt! richt zich op de interactie tussen plant en bodem, waarbij de focus vooral ligt op de interactie tussen de bodembiologie en de plant en het gebruiken van deze interactie om de bodem vitaler en duurzamer te maken.

  • Lectoraat Innovatieve Biomonitoring

    Lectoraat Innovatieve Biomonitoring

    Het lectoraat Innovatieve Biomonitoring heeft tot doel om biodiversiteit in beeld te brengen en over de tijd te monitoren, gebruikmakend van innovatieve technieken die toepasbaar gemaakt worden voor vragen uit de praktijk. Op deze manier draagt het lectoraat bij aan het behoud en de bescherming van biodiversiteit.

Meer leren over dit onderwerp?