1. Home
  2. Onderzoek
  3. Lectoraten
  4. Lectoraat Voeding en Gezondheid

Lectoraat Voeding en Gezondheid

In het lectoraat Voeding en Gezondheid staat een gezonde voedselomgeving en het maken van gezonde voedselkeuzes maken centraal. Het lectoraat richt zich daarbij enerzijds op een gezondere samenstelling van het aanbod aan voedingsmiddelen en anderzijds op een verantwoorde, transparante communicatie richting alle consumenten.

Voeding & Gezondheid

Over het lectoraat

Doel

In het lectoraat Voeding en Gezondheid staat een gezonde voedselomgeving – en dus gezonde voedselkeuzes maken - centraal. Een boeiende uitdaging in onze maatschappij waarin de toename van overgewicht, obesitas en de hieraan gerelateerde chronische ziekten een gevolg zijn van te weinig bewegen en te veel eten. 

Onderzoeksagenda

'Gezonde boodschappen' staan centraal in het lectoraat Voeding en Gezondheid. Een boeiende uitdaging in onze maatschappij waarin de toename van overgewicht, obesitas en de hieraan gerelateerde chronische ziekten zoals diabetes, hart- en vaatziekten en kanker een gevolg zijn van te weinig bewegen en te veel eten. 

Bovendien bevat onze voeding te veel zout, verzadigd vet, toegevoegd suiker en energie; en eten we te weinig groente & fruit. Daarnaast is er een groeiende groep oudere consumenten, waarbij ondervoeding op de loer ligt. 
 
De gezondheidsbewuste consument wordt geïnspireerd door biologisch eten en maakt zich soms zorgen om E nummers. Ook is er een grote groep consumenten, die veel moeite heeft met gezonde levensstijl, minder bewust kiest en daarom gebaat is bij een gezondere voedselomgeving. De gezonde keuze moet de gemakkelijke keuze worden. Dat is de opdracht. 

Hierbij staan 2 aspecten centraal: 

  1. een gezondere samenstelling van het aanbod aan voedingsmiddelen
  2. een verantwoorde, transparante communicatie richting alle consumenten

Gezonde boodschappen dus. 

Onderzoekslijnen

Het onderzoeksprogramma van het lectoraat Voeding & Gezondheid bestaat uit 4 onderzoekslijnen: 

  • Gezonder productsamenstelling – de rol van fooddata 
     
    Herformuleren staat al lange tijd op de agenda van de Nederlandse overheid. De focus ligt hierbij op zout, verzadigd vet, suiker en energie. Ook bij het ontwikkelen van nieuwe producten is de samenstelling van belang. De vraag: “Wanneer is een voedingsmiddel nu gezond?” houdt velen bezig. Diverse antwoorden bestaan al. 
     
    Daarnaast wordt er heel veel gesproken over voeding & gezondheid. Veel over wat je mag zeggen is vastgelegd in wetgeving: etikettering, voedingswaarde declaratie, gezondheidsclaims. Optioneel  is het gebruik van logo’s. Ontwikkelingen in het vergroten van transparantie naar de consumenten maken het enerzijds mogelijk om deze informatie te verzamelen en te monitoren; anderzijds kan het effect op consument en producent worden gevolgd. 
     
  • Gereedschapskist voor gezonde productontwikkeling 
     
    Voor een breder assortiment aan gezonde en smakelijke producten zijn nieuwe productinnovaties nodig die verleiden tot gezondere keuzes en aansluiten bij de behoeften van de consument of speciale doelgroepen.  
     
    Een gereedschapskist wordt gevuld met tools voor o.a. een optimale samenstelling (minder zout en suiker, meer plantaardige ingrediënten), optimale smaak, optimale verzadiging/eetsnelheid en geschiktheid voor persoonlijke gezondheidskenmerken (personalized nutrition). Hiermee kan in samenwerking met het bedrijfsleven bestaande en nieuwe kennis toegepast worden voor innovaties in de ontwikkeling van gezonde voeding. 
     
  • Voeding voor doelgroepen – 65’plussers 
     
    Iedere doelgroep, bijvoorbeeld kinderen of ouderen, heeft specifieke voedingsbehoeften. Naast de samenstelling, is ook de beleving en bewustwording van belang. Bij het ontwikkelen van productconcepten, voor specifieke verkoopkanalen zoals de zorg, scholen, de supermarkt, komen productsamenstelling en gezondheidscommunicatie bij elkaar. 
     
  • Gezonder voedselomgeving – foodservice 
     
    In samenwerking met de Horeca opleiding van het Koning Willem I College en andere foodservice partners richten we ons op de foodservice professional. Hoe kunnen we die ondersteunen in het bereiden van gezondere gerechten, met welke tools? Hierbij wordt menulabelling meegenomen als mogelijke tool. 
Publicaties

Rapportages, samenvattingen en artikelen

Bekijk alle rapportages, samenvattingen en artikelen van projecten van het lectoraat in Greeni

In de media

Wetenschappelijke artikelen

  • Nadja S.J. Hanssen, J. Hein M. van Lieverloo, Annet J.C. Roodenburg. A study into chefs’ smoking behavior and the effect thereof on the amount of salt in restaurant dishes. International Journal of Gastronomy and Food Science. Volume 33, September 2023 ISSN 1878-450X, https://doi.org/10.1016/j.ijgfs.2023.100790.
  • Huybers S, Roodenburg AJC. Cross-Sectional Study to Map Nutritional Quality of Meat, Fish, and Dairy Alternatives in Dutch Supermarkets According to the Dutch Food-Based Dietary Guidelines and Nutri-Score. Foods. 2023 Apr 22;12(9):1738. doi: 10.3390/foods12091738. PMID: 37174276; PMCID: PMC10177771.
  • Borkent JW, Schuurman LT, Beelen J, Linschooten JO, Keller HH, Roodenburg AJC, De van der Schueren MAE. What do screening tools measure? Lessons learned from SCREEN II and SNAQ65. Clin Nutr ESPEN. 2020 Aug;38:172-177. doi: 10.1016/j.clnesp.2020.05.008. Epub 2020 Jun 17.
  • Van Gunst, A. Roodenburg A.J.C. Consumer Distrust about E-numbers: A Qualitative Study among Food Experts. Foods. 2019 May 27;8(5). pii: E178. doi: 10.3390/foods8050178.
  • Suzan J. C. M. Janssen, Kelly J. J. Neessen, Elizabeth Dunford, Hans Verhagen, Annet J. C. Roodenburg. Sodium and Saturated Fat Levels in Meat Products in the Netherlands: An Evaluation Based on Label Information. Journal European Journal of Nutrition & Food Safety 2018, 8, 300-323.
  • Annelies van Gunst, Annet J. C. Roodenburg & Ingrid H. M. Steenhuis. Reformulation as an Integrated Approach of Four Disciplines: A Qualitative Study with Food Companies. Foods 2018, 7(4), 64
  • Roodenburg AJC. Nutrient profiling for front of pack labelling: how to align logical consumer choice with improvement of products? Proceedings of the Nutrition Society (2017), 76, 247–254
  • Janne Beelen, Joline van de Wier, Sharon Reimert, Joost Linschooten, Annet Roodenburg, Marian de van der Schueren. Vitamine D-suppletie onder thuiswonende ouderen en de relatie met kwetsbaarheid Een substudie van het ConsuMEER-onderzoek. NED TIJDSCHR VOOR VOEDING & DIËTETIEK - 2017;72(6)
  • Jansen Leon, Roodenburg Annet JC. The use of food composition data in the Choices International Programme. Food Chemistry Volume 193, 15 February 2016, Pages 196–202
    Science Direct
  • Vree-van Straten J., Roodenburg A.J.C., Innovation in Food and Health: Study Into Challenges and Opportunities for Dutch Small and Medium Sized Enterprises. Journal of Food research 2014; 1:DOI: 10.5539/jfr.v3n1p28.
  • Annet J. C. Roodenburg, Adriana J. van Ballegooijen, Mariska Dötsch-Klerk, Hailko van der Voet, Jacob C. Seidell Modelling of Usual Nutrient Intakes: Potential Impact of the Choices Programme on Nutrient Intakes in Young Dutch Adults PLOS One 2013 DOI: 10.1371/journal.pone.0072378
  • EL Vyth, MAH Hendriksen, AJC Roodenburg, IHM Steenhuis, JMA van Raaij, H Verhagen, J Brug and JC Seidell. Consuming a diet complying with front-of-pack label criteria may reduce cholesterol levels: a modeling study . European Journal of Clinical Nutrition advance online publication, 16 November 2011; doi:10.1038/ejcn.2011.193S
  • Ellis L Vyth, Ingrid HM Steenhuis, Hella E Brandt, Annet JC Roodenburg, Johannes Brug, Jacob C Seidell1 (2012). Methodological quality of front-of-pack labeling studies: a review plus identification of research challenges. Nutrition Reviews DOI: 10.1111/j.1753-4887.2012.00535.x
  • EL Vyth, MAH Hendriksen, AJC Roodenburg, IHM Steenhuis, JMA van Raaij, H Verhagen, J Brug and JC Seidell1. Consuming a diet complying with front-of-pack label criteria may reduce cholesterol levels: a modeling study . European Journal of Clinical Nutrition advance online publication, 16 November 2011; doi:10.1038/ejcn.2011.193
  • AJC Roodenburg, BM Popkin & JC Seidell. Development of international criteria for a front of package food labelling system: the International Choices Programme. Eur J Clin Nutr. 22 June 2011; 65: 1190-1200.
  • Roodenburg AJC,  Schlatmann A, Dotsch-Klerk M, Daamen R, Dong J, Guarro M, Stergiou M, Sayed N, Ronoh E, Jansen L, Seidell J. (2011) Potential Effects of Nutrient Profiles on Nutrient Intakes in the Netherlands, Greece, Spain, USA, Israel, China and South-Africa. PLoS ONE 6(2): e14721. doi:10.1371/journal.pone.0014721
  • Vyth EL, Steenhuis IHM, Heymans MW, Roodenburg AJC, Brug J, Seidell JC. (2011) Impact of nutrition logo for cafetariamenu items on lunchtime food choices at Dutch work sites. JADA doi: 10.1016/j.jada.2010.10.003
  • Vyth EL, Steenhuis IHM, Roodenburg AJC, Brug J, Seidell JC. Front-of Pack nutrition label stimulates healthier product development. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity 2010, 7:65

Publicaties in vakliteratuur

  • Sylvie Huybers, Annet Roodenburg 'Is plantaardig duurzaam en gezond?' Column VMT,
    12 februari 2021
  • Annet Roodenburg ‘E-nummers en Berengeluiden – 43 gesprekken over voedsel en voeding. HAS Hogeschool, Den Bosch: 2019.
  • Wilson-van den Hooven EC, Visschers R, de Kok PMT, de Graaf C, Roodenburg AJC, Wolvers D, van den Berg M. (2018) Towards an integrated system for product improvement in the Netherlands : Advice of the Committee Criteria Product Improvement. RIVM Rapport 2018-0056.
  • Thomas Kanters, Annet JC Roodenburg, Pieter C Dagnelie. December 2015. Marktkansen voor innovatieve voedingsproducten (Magazine Gastvrije Zorg; Gastvrije Zorg 2015;8:26-29. www.gastvrijezorg.nl
  • Margo Aarnink, Annet Roodenburg. Augustus 2015. Alternatieve productconcepten in de strijd tegen ondervoeding NIEUWE hartige snacks voor ouderen. Food Hospitality 2015 (augustus) 24-25.

Uitgave inaugurele rede Annet Roodenburg

  • Roodenburg A.J.C., Gezonde boodschappen. Publicatie n.a.v. Inauguratie (juni 2011) ISBN 978-90-817710-2-3.

Blog HAS Voedseldialoog

Lector Annet Roodenburg schrijft artikelen voor de blog HAS Voedseldialoog. Ze begon met bloggen omdat zij geïntrigeerd is door de complexiteit van onze voedselketen. Via interviews met spelers uit de breedte van de voedselketen probeert ze de keten in kaart te brengen en voor zowel haarzelf als de professionals die ze spreekt een leercurve te creëren.

In haar artikelen stelt ze 2 vragen centraal: Hoe zit de voedselketen in elkaar? Hoe draagt jouw bedrijf of instelling bij aan een gezonder voedselaanbod? Ze publiceert iedere 2 weken een nieuw interview in 2-3 blogs.

Ga naar de blog

Lectorenplatform Voedsel, Voeding & Gezondheid

Lector Annet Roodenburg is lid van het lectorenplatform Voedsel, Voeding & Gezondheid.

De lectoren die samen het Platform Voedsel, Voeding en Gezondheid vormen, werken vanuit verschillende invalshoeken aan voedselvraagstukken. Deze vraagstukken hebben allemaal te maken met beschikbaarheid en toegankelijkheid van duurzaam, veilig en gezond voedsel voor iedereen.

De betrokken lectoren willen samen het praktijkgericht onderzoek rond voedsel, voeding en gezondheid versterken en de resultaten maatschappelijk breder uitdragen. Wat heeft de burger eraan en hoe komt het gezonde, duurzame voedsel bij de consument terecht? Hoe zorgen we ervoor dat kinderen ‘groenere groentes’ eten? Hoe leiden we (gezondheids)professionals op met ‘oog voor gezonde voeding?’ Deze en andere vragen staan centraal in de betrokken lectoraten.

Floriade 2022

Hoe nodig je mensen uit om na te denken over gezonde en duurzame voeding? Onderzoekers van Platform Voedsel, Voeding en Gezondheid testten het op de Floriade Expo 2022. Bekijk de video over het onderzoek:  Mensen uitnodigen om over gezonde en duurzame voeding na te denken

Projecten

  • Restructure

    RESTRUCTURE

    pubDate
    24-08-2023

    HAS green academy participeert vanuit het lectoraat Voeding en Gezondheid in het TKI-project RESTRUCTURE. Onder leiding van Wageningen University onderzoeken we de textuureigenschappen van voedsel versus de eetsnelheid en communicatie gericht op gezond voedselkeuzegedrag.

  • logo

    Programma Gezonde Leefomgevingen

    pubDate
    19-01-2023

    De komende jaren werken de Bossche kennisinstellingen samen met publieke en private partners aan praktijkgericht onderzoek naar een gezonde leefomgeving die als prettig wordt ervaren, uitnodigt tot gezond gedrag en een zo laag mogelijke druk heeft op de gezondheid.

  • etikel voedingsmiddel

    Gezonde product samenstelling: de rol van fooddata

    pubDate
    19-08-2022

    Het lectoraat Voeding en Gezondheid monitort de voortgang van verbeteringen in het productaanbod en bekijkt of het gezonder wordt. Ook is er aandacht voor de rol van fooddata in de voedingsindustrie.

  • gereedschapskist

    Gereedschapskist voor gezonde productontwikkeling

    pubDate
    22-08-2022

    Het lectoraat Voeding en Gezondheid vult een gereedschapskist met tools om het bedrijfsleven te helpen met productinnovaties die verleiden tot gezondere keuzes en aansluiten bij de behoeften van de consument of speciale doelgroepen.

  • senior

    Voeding voor doelgroepen: 65’plussers

    pubDate
    22-08-2022

    Bij het ontwikkelen van productconcepten voor specifieke doelgroepen met eigen behoeften komen productsamenstelling en gezondheidscommunicatie bij elkaar. In dit onderzoek van het lectoraat Voeding en Gezondheid staat de 65’plusser centraal.

  • catering

    Gezondere voedselomgeving: foodservice

    pubDate
    22-08-2022

    Het lectoraat Voeding en Gezondheid doet samen met het Koning Willem I College en foodservicepartners helpt de foodserviceprofessional in het bereiden van gezondere gerechten. Onder meer menulabelling wordt meegenomen als mogelijke tool.

Lector

Kenniskring

Partners

Sustainable Development Goals

  • Sustainable Development Goal 2: Geen honger
  • Sustainable Development Goal 3: Goede gezondheid en welzijn
  • Sustainable Development Goal 4: Kwaliteitsonderwijs
  • Sustainable Development Goal 12: Verantwoorde consumptie en productie
  • Sustainable Development Goal 17: Partnerschap om doelstellingen te bereiken

Gerelateerde lectoraten

  • Lectoraat Groene Gezondheid

    Lectoraat Groene Gezondheid

    Het lectoraat Groene Gezondheid heeft als doelstelling kennisontwikkeling en kennisverspreiding rond het verhogen van groente- en fruitconsumptie. Ook richt het lectoraat zich op de gezondheid van Nederlandse consumenten en de duurzaamheid van de Nederlandse samenleving.

  • design-methoden

    Lectoraat Design Methoden in Food

    Het lectoraat Design Methoden in Food doet onderzoek naar design methoden die binnen het hbo gebruikt kunnen worden en resulteren in nieuwe ontwerpen voor gezond en duurzaam voedselkeuzegedrag. Denk daarbij aan voedselproducten, verpakkingen en communicatieuitingen, maar ook aan compleet nieuwe voedselomgevingen en voedselsystemen.

Meer leren over dit onderwerp?