Lectoraat De levende bodem werkt!

Het lectoraat De levende bodem werkt! richt zich op een vitale en vruchtbare bodem als basis voor ecologische stabiliteit en daarmee voor duurzame gewasproductie. Een dergelijke bodem draagt ook bij in de strijd tegen het broeikaseffect en de uitdaging om de groeiende wereldbevolking van voldoende en gezond voedsel te blijven voorzien, met behoud van het milieu en balans in ecosystemen. 

Het bodemleven in en rondom planten speelt een essentiële rol in de groei, de gezondheid en het natuurlijke afweersysteem van planten. Plant-microbe interacties zijn zeer complex en lastig te voorspellen door de invloed van een veelvoud aan (veranderlijke) biotische omgevingsfactoren. Kennis over de rol en invloed van specifieke microben in plantgezondheid en -groei is daarom veelal beperkt tot resultaten uit laboratoriumstudies met relatief makkelijk te controleren en te interpreten modelsystemen.  

De vertaalslag naar toepasbaarheid in het veld wordt hierdoor bemoeilijkt en blijft veelal uit. Het verkrijgen van toepasbare inzichten in de rol en invloed van het bodemleven in de groei en de gezondheid van relevante gewassen, met de mogelijkheid tot sturing in de praktijk, vereist een multidisciplinaire aanpak. Deze aanpak verenigt verschillende wetenschappelijke expertises met bedrijven die het onderzoek actief ondersteunen en een vertaling naar toepassing mogelijk maken.  

'Black box'

De complexe relatie tussen de bodem en de plant wordt nog vaak gezien als een ‘black box’. Onderzoek heeft uitgewezen dat de bodemsituatie veel invloed heeft op wat er bovengronds gebeurt. Structuur, vochtbalans, nutriënten en bodemleven zijn voorbeelden van invloedrijke parameters die een rol spelen in de zogenaamde 'black box'.    

Inhoudelijk focust het lectoraat op het verhogen van de prestaties van het gewas door op een duurzame manier de bodem te verbeteren, wat resulteert in:       

• Verbeteren waterbergend vermogen van de bodem 
• Meer CO2 opslag in de bodem  
• Verbeteren bodemvruchtbaarheid  
• Verbeteren bodemweerbaarheid  
• Kunstmestvrij telen 
• Verminderen gebruik gewasbeschermingsmiddelen  
• Meer boven- en ondergrondse biodiversiteit  
• Betere kwaliteit van het bodem en oppervlaktewater 
• Duurzamere voedselproductie 

Deze doelen geven ons de rol om in samenwerking met bedrijven en organisaties, te fungeren als schakel tussen wetenschap en praktijk op het gebied van plant-bodem interacties. Om toe te kunnen werken naar de 'Kringloop Landbouw 2030' wordt de koppeling van dit thema met natuurinclusieve landbouw (NIL) en precisielandbouw (PL) hierbij een vereiste. 

Het lectoraat voert toegepast onderzoek uit binnen de volgende onderzoekslijnen: 

• De plant inzetten om de bodem te verbeteren 
  Onderzoek naar de toepasbaarheid van bodembiologie als nieuwe bemestingsstrategie en het inzetten van nieuwe teelten/ mengteelten om de kwaliteit van de bodem te verbeteren. 
   
• De bodem inzetten om de plant te verbeteren 
  Onderzoek naar de toepasbaarheid van bodembiologie om plantweerbaarheid in gewassen te verhogen voor het terugdringen van het gebruik van bestrijdingsmiddelen. 
   
• Het aanpassen van het gewas aan bodemproblematieken 
  Onderzoek naar de toepasbaarheid van bodembiologie in tolerantie van het gewas tegen verschillende bodemproblemen (verzuring, verzilting, vernatting, verdichting en/of watertekort, uitputting nutriënten, verlies bodemdiversiteit, afdichting, verontreiniging en overbemesting (eutrofiëring) onderzoeken. 
   
• Van bodemkwaliteit naar voedselkwaliteit 
  Onderzoek naar de effecten van bodemkwaliteit op voedselkwaliteit in relatie tot nutriënten en inhoudsstoffen. 

Vanuit het lectoraat De bodem werkt! wordt een kenniscentrum opgezet waar kennis wordt gebundeld en beschikbaar gesteld aan agrarische ondernemers, bedrijfsadviseurs, loonwerkers en het onderwijs. Het lectoraat zorgt er verder voor dat studenten kennis over goed bodembeheer kunnen opdoen door praktijkonderzoek op demobedrijven.