Meer informatie over de start van het studiejaar van jouw opleiding en de boekenlijst vind je op deze webpagina. Vragen? Neem dan contact op met de studieadviseur van jouw opleiding.
Informatie voor nieuwe studenten
Welkom bij de HAS! Om je op weg te helpen als nieuwe student vind je hier allerlei handige informatie. Zoals het betalen van het collegegeld, welke laptop je nodig hebt en alles over het vinden van een studentenkamer.

Start studiejaar en boekenlijst
Collegegeld betalen
Er zijn 2 manieren waarop je het collegegeld voor jouw opleiding kunt betalen:
- Je betaalt het collegegeld in 1 keer. Het gehele bedrag wordt dan rond begin september geïncasseerd.
- Je betaalt in 9 gelijke termijnen. Hier komen in dat geval administratiekosten bij van €24, die bij de 1e incassotermijn automatisch geïncasseerd worden.
De betaling van het collegegeld kan alleen via Studielink geregeld worden. Via Studielink geef je HAS green academy met een digitale machtiging toestemming om het collegegeld te innen. De digitale machtiging kun je vanaf 1 juni regelen.
Meer informatie over collegegeld, het afgeven van de digitale machtiging en de betalingstermijnen vind je op de pagina Collegegeld.
Studiefinanciering aanvragen
Heb jij je studiefinanciering al geregeld? Op de website van de DUO vind je alle informatie over:
- Studiefinanciering
- Collegegeldkrediet
- Studentenreisproduct (OV-chipkaart voor studenten)
Startdatum per opleiding
Applied Geo-Information Science
Ben jij er klaar voor? Op maandag 1 september starten wij het studiejaar met introductielessen, een kennismaking met je coach en in de middag een introductie activiteit. Op dinsdag 2 september starten de normale lessen.
Check rond 14 juli en rond 28 augustus je mail regelmatig, dan krijg je aanvullende informatie over je rooster en de introductie- en lesdagen. Niks ontvangen? Check je spambox!
Wist je ook dat er later in de week van 20 oktober een 3- á 4-daagse AGIS-introductie excursie naar de Eifel voor jou is gepland? Meer informatie over de exacte data en tijden ontvang je begin september.
Bedrijfskunde en agribusiness
Op maandag 1 september om 10.30 uur start je met een speciaal programma, waarbij je kennismaakt met HAS green academy, de docenten van de opleiding Bedrijfskunde en agribusiness en natuurlijk jouw medestudenten.
Aansluitend vertrek je maandag 1 september om 12.30 uur tot woensdag 3 september richting Overasselt voor het introductiekamp. (dit is dus inclusief 2 overnachtingen!)
Meer informatie hierover vind je in de welkomstbrief die je begin juli ontvangt.
Bedrijfskunde en foodbusiness
Op maandag 1 september om 10.30 uur start je met een speciaal programma, waarbij je kennismaakt met HAS green academy, de docenten van de opleiding Bedrijfskunde en foodbusiness en natuurlijk jouw medestudenten.
Aansluitend vertrek je maandag 1 september om 12.30 uur tot woensdag 3 september richting Overasselt voor het introductiekamp. (dit is dus inclusief 2 overnachtingen!)
Meer informatie hierover vind je in de welkomstbrief die je begin juli ontvangt.
Food Innovation
We verheugen ons erop om je op maandag 1 september te verwelkomen bij de HAS!
Voor de eerste twee weken hebben we een leuk en afwisselend programma samengesteld. Hierbij gaan we kennismaken met elkaar en met de opleiding, het (docenten)team en HAS green academy. Ook gaan we natuurlijk samen koken en is er een outdoor met overnachting georganiseerd. Welke datum dat precies is? Daarover komt later meer info op deze pagina!
Food Technology
Yes! We starten op dinsdag 2 september om 10:30 uur op de HAS!
Dinsdag maak je vooral kennis met medestudenten en je coach. Je krijgt ook informatie over het rooster en allerlei praktische zaken. Natuurlijk zijn er daarnaast leuke activiteiten georganiseerd!
In de eerste week starten ook je lessen en in de tweede week staat er een gave outdoor gepland. Hierover zal later nog meer worden bekendgemaakt, dus houdt deze pagina in de gaten!
Groene Leefomgeving (Ad)
Ben jij er klaar voor? Op dinsdag 24 juni 2025 hebben we een kennismakingsmiddag, zodat jij je nieuwe studiegenoten kunt leren kennen. En op maandag 1 september starten wij het studiejaar met introductielessen en een kennismaking met je coach.
Hippische Bedrijfskunde en Pet Business
Op maandag 1 september om 10.30 uur start je met een speciaal programma, waarbij je kennismaakt met HAS green academy, de docenten van de opleiding Hippische Bedrijfskunde en Pet Business en natuurlijk jouw medestudenten.
Aansluitend vertrek je maandag 1 september om 12.30 uur tot woensdag 3 september richting Overasselt voor het introductiekamp. (dit is dus inclusief 2 overnachtingen!)
Meer informatie hierover vind je in de welkomstbrief die je begin juli ontvangt.
Horticulture & Business Management
Are you ready? On Friday the 29th of August your first day at the study programme Horticulture & Business Management at the HAS in ‘s-Hertogenbosch will start.
Watch your mailbox because, at the beginning of July, you will receive a welcome letter by email with more information.
- August 29th: Food truck lunch for all HBM students and lectures at HAS
- September 2nd: Introduction at HAS (at 9 a.m.)
Are you an international student? Then your schoolyear starts a bit earlier with the Welcoming days! These are Wednesday the 27th of August until Friday the 29th of August.
Check our English webpage for more information about the Welcoming Days.
International Food & Agribusiness
Are you ready? On Friday the 29th of August your first day at the study programme International Food & Agribusiness at the HAS in ‘s-Hertogenbosch will start.
- August 29th: Food truck lunch for all IFA students and lectures at HAS
- September 1st: Introduction at HAS (at 9 a.m.)
- September 2nd: Online meeting with your coach + packing for trip
- September 3rd: 3-day excursion trip in the Nijmegen area
Are you an international student? Then your schoolyear starts a bit earlier with the Welcoming Days! These start on Wednesday the 27th of August until Friday the 29th of August.
Check our English webpage for more information about the Welcoming Days.
Management van de Leefomgeving
We beginnen het studiejaar op dinsdag 2 en woensdag 3 september met twee Management van de Leefomgeving (ML) introductiedagen.
Zorg dat je erbij bent anders mis je meteen een belangrijke opstart.
- Dinsdag 2 september: exacte tijdstip wordt via mail bekend gemaakt: kennismaking met coach en belangrijke informatie zoals het lesrooster van blok 1. Fijn als je je laptop meeneemt.
- Woensdag 3 september: eind van de ochtend/middag - verdere kennismaking met elkaar en met de stad Den Bosch.
Check rond 15 juli en rond 28 augustus je mail regelmatig, dan krijg je aanvullende informatie over onze ML-introductiedagen. Niks ontvangen? Check je spambox!
Wist je ook dat er later in de week van 8 september een 3- á 4-daagse ML excursie naar Texel voor jou is gepland? Meer informatie over de exacte data en tijden ontvang je tijdens de ML inroductiedagen en vooraf in je mailbox.
Kosten
De kosten voor boeken en andere leermiddelen zijn ongeveer €400. Licenties Adobe pakket kost ongeveer €130 euro (surfspot studentenprijs) en kun je na 1 september met ja HAS-account bestellen. De excursie naar Texel (week van 8 september) en de dagexcursies in blok 1 worden geïnd via Schoolkassa. Informatie hierover volgt via de mail, maar je kunt rekenen op ongeveer €500,-. En in blok 4 vindt er een buitenlandse excursie plaats naar Berlijn, welke ongeveer €450,- kost. Naast de kosten van leermiddelen en voor activiteiten betaal je wettelijk collegegeld.
Milieukunde
We ontmoeten je graag op de eerste studiedag maandag 1 september!
We gaan kennismaken, je krijgt een rondleiding en ontvangt je lesrooster. Dinsdag 2 september beginnen we dan echt! De lessen starten volgens het rooster.
Op woensdagmiddag 3 september staat er een gave buitenactiviteit op de planning! Lees snel verder in de introductiebrief.
Toegepaste biologie
Ben jij er klaar voor? Op maandag 1 september starten wij het studiejaar met (introductie)lessen en een kennismaking met je coach en coachklas. Dinsdag 2 september vindt er een introductieactiviteit plaats waarbij je niet alleen je medestudenten, maar ook de omgeving van Den Bosch beter leert kennen!
Meer informatie over het exacte rooster en tijden ontvang je de week voorafgaand aan de start van de opleiding in je mailbox. Zorg dat je de gehele week van 2 september vrijhoudt, omdat de hele week lessen geroosterd kunnen zijn.
In de week van 14 juli ontvang je per mail meer algemene informatie over het eerste studieblok.
Wist je dat er van 8 tot en met 10 oktober een externe praktijkweek voor jou is gepland. Meer informatie hierover ontvang je in september.
Tuinbouw en akkerbouw
Veehouderij
Ben jij er klaar voor? Op maandag 1 september is jouw eerste startdag om 9:00 bij de opleiding Veehouderij in Den Bosch.
Ook ga je van 3 op 4 september op reis naar de Ardennen.
Je kunt van de opleiding begin juli een welkomstmail verwachten met meer informatie.
Ecologie (Ad)
Ben jij er klaar voor? Op dinsdag 24 juni 2025 hebben we een kennismakingsmiddag, zodat jij je nieuwe studiegenoten kunt leren kennen. En op maandag 1 september starten wij het studiejaar met introductielessen en kennismaking, met docenten waar je de komende tijd veel mee te maken zult krijgen.
Bekijk de welkomstbrief van de Ad Ecologie
Kosten
De kosten voor boeken en andere leermiddelen bedragen ongeveer €300. Voor de werkweek en excursies zijn de kosten circa €275. Heb je nog geen VCA Basis Groen-certificaat? Reken dan op extra kosten van €180. Daarbij heb je ook een witte labjas nodig met lange mouwen. Deze kun je hier bestellen.
We reizen wekelijks met het openbaar vervoer door heel Nederland voor excursies. Houd hier rekening mee als je geen gebruik kunt maken van een studentenreisproduct. Naast de kosten voor leermiddelen en activiteiten betaal je ook het wettelijk vastgestelde collegegeld.
Bedrijfskunde en agribusiness
Op maandag 1 september om 11.00 uur start je met een speciaal programma, waarbij je kennismaakt met HAS green academy, de docenten van de opleiding Bedrijfskunde en agribusiness en natuurlijk jouw medestudenten.
Aansluitend vertrek je maandag 1 september om 12.30 uur tot woensdag 3 september richting Overasselt voor het introductiekamp. (dit is dus inclusief 2 overnachtingen!)
Meer informatie hierover vind je in de welkomstbrief, die je ook per mail hebt ontvangen:
Bedrijfskunde en foodbusiness
Op maandag 1 september om 11.00 uur start je met een speciaal programma, waarbij je kennismaakt met HAS green academy, de docenten van de opleiding Bedrijfskunde en foodbusiness en natuurlijk jouw medestudenten.
Aansluitend vertrek je maandag 1 september om 12.30 uur tot woensdag 3 september richting Overasselt voor het introductiekamp. (dit is dus inclusief 2 overnachtingen!)
Meer informatie hierover vind je in de welkomstbrief, die je ook per mail hebt ontvangen:
Hippische Bedrijfskunde en Pet Business
Op maandag 1 september om 11.00 uur start je met een speciaal programma, waarbij je kennismaakt met HAS green academy, de docenten van de opleiding Hippische Bedrijfskunde en Pet Business en natuurlijk jouw medestudenten.
Aansluitend vertrek je maandag 1 september om 12.30 uur tot woensdag 3 september richting Overasselt voor het introductiekamp. (dit is dus inclusief 2 overnachtingen!)
Meer informatie hierover vind je in de welkomstbrief, die je ook per mail hebt ontvangen:
Toegepaste Biologie
Ben jij er klaar voor? Op dinsdag 2 september starten wij het studiejaar met de opstartweken. Daarbij starten met een introductie waarin bijvoorbeeld ook het rooster aan bod komt. Vervolgens zal je kennis maken met je coach en medestudenten.
Gedurende de opstartweken maak je verder kennis met alle soorten onderwijs en zorgen we ervoor dat je alles hebt wat je nodig hebt om het jaar succesvol te starten. Daarbij kun je bijvoorbeeld denken aan toegang tot de juiste online omgevingen om je voortgang te bewaken of toetsen te kunnen maken. Ook maak je tijdens deze opstartweken kennis met de verschillende domeinen van de biologie.
Check rond 14 juli en rond 28 augustus je mail regelmatig, dan krijg je aanvullende informatie over je rooster en de introductie- en lesdagen. Niks ontvangen? Check je spambox!
Literatuurlijsten per opleiding
Applied Geo-Information Science
Bedrijfskunde en agribusiness
Bedrijfskunde en foodbusiness
Food Innovation
Food Technology
Groene Leefomgeving (Ad)
Hippische Bedrijfskunde en Pet Business
Horticulture & Business Management
International Food & Agribusiness
Management van de Leefomgeving
Milieukunde
Toegepaste Biologie
Tuinbouw en akkerbouw
Veehouderij
Ecologie (Ad)
De literatuurlijst voor de Ad Ecologie ontvang je aan het begin van semester 1.
Bedrijfskunde en agribusiness
Bedrijfskunde en foodbusiness
Hippische Bedrijfskunde en Pet Business
Toegepaste Biologie
Op de literatuurlijst vind je alle dictaten, boeken en middelen die je voor jaar 1 nodig hebt.
Heb je hier vragen over? Neem dan contact op met studieadviseur Daniëlle Graat.
Dictaten en boeken
Boeken bestel je van tevoren bij een leverancier van jouw keuze.
Dictaten worden door docenten digitaal beschikbaar gesteld via Teams for Education, HAS SharePoint of mail. Je kunt zelf bepalen of je het dictaat wil laten printen. Als je dit wilt, dan kan dit bij Copyshop van der Heijden via het bestelformulier op de website.
Overige leermiddelen worden in blok 1 digitaal verstrekt. Per 1 augustus werken we met Teams for Education. Je ontvangt uitleg over de systemen en de leermiddelen vanuit de opleiding.

Minimumeisen laptop
Voor jouw studie aan de HAS moet je over een eigen laptop beschikken. We adviseren je bij iedere opleiding een Windows-laptop te gebruiken. Dit omdat bepaalde programma's die vanuit de opleidingen gebruikt worden niet op MacOS-systemen werken.
Om goed te kunnen werken met de benodigde programma's, moet je laptop aan een aantal minimumeisen voldoen (qua hardware en software).
Let op: Volg je een studie bij 1 van de onderstaande opleidingen dan heb je een laptop nodig die krachtig genoeg is om grafische applicaties te kunnen draaien. Bekijk hiervoor de checklist laptopeisen.
- Applied Geo-Information Science;
- Food Innovation;
- Toegepaste Biologie;
- Management van de Leefomgeving;
- Ad Groene Leeomgeving.
Checklist laptopeisen
Hardware - Windows
Windows
Let op: bij de volgende opleidingen wordt grafische software gebruikt die alleen voor Microsoft Windows beschikbaar is. Je kunt daarvoor geen gebruik maken van een Apple MacBook.
- Applied Geo-Information Science;
- Toegepaste Biologie;
- Management van de Leefomgeving.
- Processor Intel Core i5 of AMD Ryzen 5 -Voldoende processorcapaciteit voor Windows 10 (waarbij de laptop geschikt moet zijn voor Windows 11) / Windows 11
- Schermresolutie WXGA (1280x768 px) - full HD (1920x1080 px) aanbevolen
- 8GB intern geheugen - Voldoende geheugencapaciteit voor Windows 10/11
- 256 GB Solid State Drive met 100 GB vrije schijfruimte - Voldoende schijfruimte om naast besturingssysteem ook andere applicaties te kunnen installeren, zoals MS Office
- Webcam & microfoon - Voor het kunnen volgen van online colleges en overleggen via bijvoorbeeld Microsoft Teams
- WiFi-standard IEEE 802.11n 2,4/5GHz - 5GHz-ondersteuning voor optimale verbinding met draadloos netwerk van HAS green academy
- Lange accuduur - stroomvoorzieningen zijn niet overal beschikbaar
Aanvullende eisen - Applied Geo-Information Science
- Processor CPU: Intel core i7 of i9 (in plaats van i5)
- Een grafische kaart NVIDIA GeForce/ NVIDIA RTX 3060 of 3070
- 16GB intern geheugen/RAM (in plaats van 8GB is aanbevolen)
- 512 GB en SDD (1 TB) schijf aanbevolen
Let op: Bij deze opleiding wordt grafische software gebruikt die alleen voor Microsoft Windows beschikbaar is. Je kunt daarvoor geen gebruik maken van een Apple MacBook.
Aanvullende eisen - Food Innovation
- Een grafische kaart Gpu met directX12 1.5 GB-geheugen
- 16GB intern geheugen (in plaats van 8GB is aanbevolen)
- 128 GB en SSD (1TB)-schijf aanbevolen
Aanvullende eisen - Management van de Leefomgeving
- Een grafische kaart NVIDIA GeForce
- 16GB intern geheugen (in plaats van 8GB is aanbevolen)
- 512 GB en SSD (1 TB) schijf aanbevolen
Let op: Bij deze opleiding wordt grafische software gebruikt die alleen voor Microsoft Windows beschikbaar is. Je kunt daarvoor geen gebruik maken van een Apple MacBook.
Aanvullende eisen - Ad Groene Leefomgeving
- Een grafische kaart NVIDIA GeForce
- 16GB intern geheugen (in plaats van 8GB is aanbevolen)
- 512 GB en SSD –1 TB schijf aanbevolen
- Let op: Bij deze opleiding wordt grafische software gebruikt die alleen voor Microsoft Windows beschikbaar is. Je kunt daarvoor geen gebruik maken van een Apple MacBook
Hardware - Apple
Apple
Let op: bij de volgende opleidingen wordt grafische software gebruikt die alleen voor Microsoft Windows beschikbaar is. Je kunt daarvoor geen gebruik maken van een Apple MacBook.
- Applied Geo-Information Science;
- Toegepaste Biologie;
- Management van de Leefomgeving.
- Processor M2 chip - Voldoende processorcapaciteit voor minimaal macOS 14 (Sonoma)
- Schermresolutie WXGA+ (1920x1080 px)
- 16GB intern geheugen - Voldoende geheugencapaciteit voor minimaal macOS 14 (Sonoma)
- 256 GB Solid State Drive met 100 GB vrije schijfruimte - Voldoende schijfruimte om naast besturingssysteem ook andere applicaties te kunnen installeren, zoals MS Office
- Webcam & microfoon – Voor het kunnen volgen van online colleges en overleggen via bijvoorbeeld Microsoft Teams
- WiFi-standard IEEE 802.11n 2,4/5GHz - 5GHz-ondersteuning voor optimale verbinding met draadloos netwerk van HAS green academy
- Lange accuduur - Stroomvoorzieningen zijn niet overal beschikbaar
Software
- Windows 10 (waarbij de laptop geschikt moet zijn voor Windows 11)/11
- Of MacOS 13 Ventura - Let op: hiervan kun je geen gebruik maken bij de opleidingen Applied Geo-Information Science, Food Innovation en Management van de Leefomgeving
- MS Office - MS Office 365 Pro Plus is via HAS green academy gratis beschikbaar
- Up-to-date antivirus en -malware programma
Als student kun je (na de start van het studiejaar) via www.surfspot.nl voordelig software aanschaffen, zoals MS Windows, Adobe Creative Cloud en SPSS.
Vragen? Stel ze aan de studieadviseur van jouw opleiding
Studentenleven
Op kamers
Zoek je nog een kamer in Den Bosch of Venlo? Er zijn een aantal websites die je kunt gebruiken in je zoektocht. Een aantal van deze sites zijn:
In Den Bosch is er daarnaast ook woningcorporatie Brabant Wonen die studentenkamers aanbiedt via Thuispoort Studentenwoningen. Natuurlijk is het ook altijd goed om vrienden en familie te laten weten dat je op zoek bent, zodat ze je kunnen helpen bij het vinden van een leuke kamer.
Check ook onze Studeren in Den Bosch en Studeren in Venlo pagina's voor uitgebreidere info.
Lid worden van een studie- of studentenvereniging
Borrelavonden, excursies, maar ook kansen om je professionele netwerk uit te breiden: er zijn meerdere redenen om je aan te melden bij een studie- of studentenvereniging.
Zowel in Den Bosch als in Venlo zijn er verschillende verenigingen om je bij aan te sluiten en leuke sociale, maar ook leerzame activiteiten mee te ondernemen.