Natuurinclusieve landbouw gaat over de perceelgrenzen van een individueel bedrijf heen en daarnaast liggen er kansen voor natuurinclusieve landbouw in samenwerking. In dit onderzoek is in twee gebieden (Het Land van Heusden & Altena en De Hilver) onderzocht wat de belangrijkste kansen en knelpunten zijn in de transitie naar natuurinclusieve landbouw. Hierbij is gekeken naar economische, ecologische, sociale en institutionele aspecten en op zowel bedrijfsniveau als gebiedsniveau.
Uit dit onderzoek is gebleken dat ecoregelingen belangrijk zijn voor de doorontwikkeling van NIL en deze kunnen extra inkomsten opleveren voor het bedrijf. Aangezien het over gebiedsgerichte kansen gaat is de aanpak uniek per gebied. En daarmee ook per gebied verschillend. Met name de doelstelling en dynamieken van en tussen actoren is verschillend. Hier dient rekening mee gehouden te worden met de verdere uitrol op grote schaal van natuur inclusieve landbouw.
In deze uitrol hebben agrarische ondernemers de belangrijkste rol en moeten om die reden worden meegenomen in de besluitvorming. Zij werken vanuit intrinsieke motivatie en/of belangen. In tegenstelling met de gemeente of PNB, die beleidskaders hebben voor de verduurzaming van de agrarische sector. Dit is tegelijkertijd een complicatie voor het opschalen van NIL.
Wat speelt er
Een laatste aandachtspunt vanuit dit onderzoek is het belang van het samenbrengen van de actoren, en daarmee het concreet maken van de samenwerkingen, doelstellingen, gedeelde belangen en het verbeteren van het onderlinge vertrouwen. Het opschalen van NIL is ook een sociale opgave. Naast de ecologische opgave, waar momenteel weinig prioriteit aan wordt gegeven en daardoor grotendeels het doel van de natuurbeherende organisaties blijft.
Kortom, als een regio aan de slag wil met natuurinclusieve landbouw, is het belangrijk om samen met de andere betrokken actoren in beeld te krijgen wat er speelt en wat de specifieke doelstellingen zijn. Elke actordynamiek is anders en actoren dienen meegenomen te worden in de transitie naar natuurinclusieve landbouw.
Een ander resultaat uit het onderzoek is een checklist voor het beheren van natuur in samenwerking met andere partijen:
Checklist samen natuur beheren
Een stappenplan naar een sterkere samenwerking;
Stappenplan samenwerking plukken
En een advies hoe het Land van Heusden en Altena de koploper in de Nederlandse landbouw kan blijven:
De koploper (hand-out gebiedssessie)