Klimaatrobuuste landbouw

De afgelopen jaren is er vanuit het lectoraat Klimaatrobuuste landschappen veel onderzoek gedaan op het gebied van klimaatrobuuste landschappen en hoe je klimaatrobuuste landbouw hierin kunt meenemen.

Er zijn onderzoeken gedaan in de kassen naar de teeltwijze van natte gewassen zoals lisdodde, riet, cranberries en mattenbies. Van deze gewassen zijn verdienmodellen doorgerekend; wat zou het voor een agrariër betekenen als een agrariër overstapt op een teeltwijze passender bij het natter wordende perceel? Daarnaast is er onderzoek gedaan hoe klimaatrobuuste beeklandschappen eruit kunnen komen te zien, waar kan je welke teelt plaatsen en wat betekent dit voor de ecologie?

Over het project

Verdroging is met name zichtbaar in de beekdallandschappen van Noord-Brabant en de Veluwe. Om de verdroging tegen te gaan en zo een klimaatrobuust beeklandschap te ontwikkelen worden maatregelen getroffen om het water zo lang mogelijk vast te houden in het gebied. Dit kan bijvoorbeeld door beken te laten (her)meanderen, grondwaterstanden te verhogen en door met ander landgebruik water langer vast te houden. In een klimaatrobuust beeklandschap zal het water dus anders worden verdeeld, waarbij sommige delen droger worden zodat andere delen juist natter kunnen blijven. Dit vraagt om nieuwe vormen van landbouw en natuur, en biedt een unieke kans om deze natuur en landbouw met elkaar te verbinden ten gunste van een bedrijfszekere toekomst van de agrariër, biodiversiteit en waterkwaliteit.

We hebben onderzoeken gedaan in de kassen naar de teeltwijze van natte gewassen zoals lisdodde, riet, cranberries en mattenbies. We hebben van deze gewassen verdienmodellen doorgerekend, wat zou het voor een agrariër betekenen als een agrariër overstapt op een teeltwijze passender bij het natter wordende perceel? Daarnaast is er onderzoek gedaan hoe klimaatrobuuste beeklandschappen eruit kunnen komen te zien, waar kan je welke teelt plaatsen en wat betekent dit voor de ecologie? Wat het onderzoek tot nu toe heeft opgeleverd is gepubliceerd in H2O Water Matters.

Ecosysteem diensten lisdodde

Om het verdienmodel sluitend te krijgen voor lisdodde teelt is het gewenst om ook de ecosysteem diensten van lisdodde mee te nemen en deze te verwaarden. De ecosysteem diensten zijn nog niet goed in beeld en daarom hebben 4 toegepast ecologie studenten van de HAS onderzoek gedaan naar de ecologische meerwaarde van biodiversiteit. Hiervoor hebben ze veldwerk uitgevoerd in twee gebieden.

Uit het onderzoek bleek dat met het introduceren van lisdodde teelten veel extra soorten geïntroduceerd worden in een gebied. Deze soorten zijn (deels) afhankelijk van een levensfase in het water, bijvoorbeeld libellen werden meer waargenomen in een lisdoddegebied vergeleken met een landbouwgebied. Ondanks dat de lisdoddevelden recent zijn aangelegd, kon er al een ecologische meerwaarde bepaald worden. Verder onderzoek zal uitwijzen hoe deze soorten zich ontwikkelen en of dit ook in het verdienmodel op te nemen is.

Klimaatrobuuste landschappen

Met het verhogen van de grondwaterstanden, zal ook de omliggende percelen rondom de beken te maken krijgen met verhoogde waterstanden. Wat dit betekent voor de landinrichting hebben 2 studenten van de HAS  onderzocht. Vic Lagrouw, student Management van de Leefomgeving, heeft ontwerpen gemaakt van een future landscape en Peter van Munnen, student toegepaste ecologie, heeft hierbij onderzocht hoe je de biodiversiteit kan verhogen en landbouw en natuur kan koppelen. In dit project hebben de studenten gefocussed op het gebied van de Aa of Weerijs en geven ze in concrete deeluitwerkingen van gebieden aan wat de meerwaarde zal zijn van een klimaatrobuust landschap zowel ecologisch, ecologisch en maatschappelijk. Deze informatie is tevens verwerkt in een storymap, waarin op een interactieve manier deze landschappen worden geïntroduceerd.

Eindrapport Klimaatrobuuste landschappen