De eerste fase is net afgerond en de tweede fase is alweer van start: de partners van het initiatief ‘Korte Keten 2.0 – Lokaal en Digitaal’ stomen gestaag door met op dit moment onder meer 2 afstudeeropdrachten van studenten Geo Media & Design en Bedrijfskunde & Agrifood-business.
Shared services platform
HAS Hogeschool, Geodan, ZLTO en Food!Up Brabant (Provincie Noord-Brabant) startten in 2017 het initiatief om ondernemers in de korte keten te ondersteunen bij het succesvol ontwikkelen en exploiteren van hun online marktpropositie. Centraal hierin staat de ontwikkeling van een shared services platform, waarop de ondernemers bijvoorbeeld gezamenlijk hun aanbod in de markt kunnen zetten. Daarnaast kan het platform hen voordelen bieden ten aanzien van dienstverlening op gebied van (online) marketing, data, ICT en logistiek.
Online Food Brabant
“Informatietechnologie en data bieden boeren nieuwe kansen om verbindingen te maken met ketenpartijen en klanten, ideeën te testen en de logistiek slim in te richten”, staat te lezen op de projectwebsite Onlinefoodbrabant.nl. “Dataficatie van de voedselketen kan leiden tot nieuwe toegevoegde waardeproposities voor boeren, innovatieve distributiemodellen, nieuwe vraaggestuurde, kortere afzetketens en ander koopgedrag van consumenten.” Het nog te ontwikkelen shared services platform is eigenlijk een online proeffabriek, een concrete manier om hiermee te experimenteren.
Governance Challenge
Zo’n gezamenlijk platform roept natuurlijk ook veel vragen op. De belangrijkste vragen gaan over het businessmodel, de positie van de ondernemers en het eigenaarschap van de data. Om hier ideeën over op te halen, hielden de initiatiefnemers op dinsdag 27 maart een Governance Challenge. Tijdens deze energieke bijeenkomst in het Bossche café In de Roos dachten zo’n 20 experts mee over vragen als: wat is de waarde propositie van het platform? Wat wordt het verdienmodel? Wat zijn de ambities? Ofwel: Wat wordt de ontwikkelstrategie?
“Ik wil weer weten wie mijn melk drinkt”
Een opvallende drijfveer voor ondernemers aan te haken bij het initiatief is de connectie met hun consument: “Voor een Nederlandse boer is de wereldmarkt soms dichterbij dan de lokale markt in het dorp,” vertelde een aanwezige melkveehouder. “Voor veel boeren is dat misschien prima, maar voor mij niet. Ik wil weer weten wie mijn melk drinkt.” In de huidige voedselketen, die wordt gedreven door handel en grote volumes, verliezen ondernemers de grip op hun productidentiteit en merkwaarden, en zijn marges vaak gering. Ook de consument heeft geen idee wie er achter het product zit. Een gezamenlijk platform kan hier uitkomst voor bieden.
Datagedreven oplossing
Belangrijk is wel dat ondernemers zich realiseren dat de data hierbij de verbindende factor -en dus het goud- zijn: “Waar vraag en vraag en aanbod worden samengebracht, vertegenwoordigen de data over die transacties een gigantische toegevoegde waarde,” is de boodschap van de data experts. “Eigenaarschap van die data is dus cruciaal. Ook al weet je nu misschien nog niet wát die toegevoegde waarde precies gaat worden, je weet wel dat jíj hier graag de zeggenschap over wilt hebben.”
Community of Practise
In mei 2018 start de projectgroep met de ontwikkeling van het platform. Hieraan gekoppeld is een ‘Community of Practise’, een kennisplatform waarop ondernemers, onderzoekers en studenten hun kennis en ervaring op het gebied van onder meer logistiek, (online) marketing, ICT, en data governance met elkaar delen en bediscussiëren. Ook doen 6 studenten binnen 2 afstudeeropdrachten onderzoek. Zo richt één groep zich op het inzichtelijk maken van het geografische aanbodpotentieel van korteketenondernemers en de logistieke randvoorwaarden daarbij. De andere groep studenten richt zich op nieuwe business modellen gerelateerd aan concept van het shared services platform.
Dataficatie
Het project ‘Korte Keten 2.0 – Lokaal en Digitaal’ speelt een belangrijke rol in het lectoraat Location Intelligence van lector Theo Thewessen. Het lectoraat onderzoekt onder meer wat het effect van dataficatie is op de voedselketen. “Het gebruik cq. verzamelen van data in de agrofoodketen zal de komende jaren explosief toenemen – we spreken over ‘dataficatie’ van de keten”, legt lector Theo Thewessen uit. “Dataficatie is van toepassing op de gehele keten: van producent, via verwerking en distributie tot aan de consument.
Internet of Food
Hij vervolgt: “Deze data (veelal in de cloud) vormt een fundament voor nieuwe verbindingen en transparantie in de agrofoodketen, waardoor er ruimte ontstaat voor nieuwe concepten, nieuwe inkoop- en distributie modellen (korte ketens, online, e-commerce), ander consumentengedrag en mogelijk ook een andere relatie tot ons voedsel.” Een ander project waar het lectoraat in het kader van dataficatie een trekkersrol in heeft is de ontwikkeling van een Open Datalab Agrofood. Ook ‘Korte Keten 2.0 – Lokaal en Digitaal’ zal in dit Datalab een plek krijgen.