What about Soil? College 1 2022-2023

Het thema is deze keer 'Leve(n)de Bodem Brabant: praktijk en wetenschap over organisch stof'. De landbouwsector heeft te maken met ingewikkelde vraagstukken. Enerzijds is het noodzakelijk om jaar na jaar voldoende voedsel te kunnen produceren. Daarbij is het van belang dat het gewas onder andere van voldoende nutriënten wordt voorzien. Anderzijds meten overheden nog te veel nutriënten in het oppervlaktewater, de mate van uitspoeling is te hoog. Management van organische stof is belangrijk voor de landbouwkundige productie en koolstofvastlegging. Daarbij spelen verschillende fracties van organische stof een grote rol. Toch is er weinig bekend over regionale referentiewaarden voor organische stof, zowel wat betreft het bulkgehalte als van de fracties.

Opbouw en behoud van organisch stof speelt een rol in bodemvruchtbaarheid en daarmee in voedselproductie. Als organisch stof voedingsstoffen bindt kan daarmee uitspoeling worden voorkomen. Maar, organische stof kent vele verschillende vormen en eigenschappen die in samenspel met o.a. gewas, bodemtype- en leven, minerale bemesting, verschillende rollen kunnen vervullen in de bodem. In het project Leve(n)de Bodem Brabant is onderzocht hoe we meer inzicht kunnen verkrijgen in deze verschillende vormen van organische stof en werd gekeken naar andere organisch stof gerelateerde vragen.

Marjoleine en Eugene gaan in deze avond dieper in op de projectresultaten, daarbij ligt de focus van Marjoleine op de meetbaarheid van verschillende organisch stoffracties en de referentiewaarden voor organisch stof. Ze zal lopende onderzoeken naar organische stoffracties in minerale gronden door heel Nederland bespreken, met name de regionale verschillen (BedrijvenNetWerk (BNW) van de PPS Beter Bodembeheer) en vervolgens inzoomen op resultaten van demo-veldjes waarin actief werd gewerkt aan opbouw van organische stof (Leve(n)de Bodem Brabant (LBB)). Eugene gaat in op de praktijkdemo’s die gebruik maakten van plantversterkers, organische reststromen die laag zijn in N en P en optimale vochtvoorziening, om zodoende te sturen naar gewasbehoefte en N uitspoeling te beperken.

Marjoleine Hanegraaf (M.Sc. Bodemkunde, Universiteit Londen 1989) is senior onderzoeker bij WUR Open Teelten. Zij doet onderzoek aan de bodemkwaliteit van landbouwgronden, in het bijzonder wat betreft organische stof. Haar belangstelling gaat uit naar het begrijpen van regionale verschillen in de landbouwkundige productie en andere bodem ecosysteemdiensten van minerale gronden. Rekenmodellen spelen hierbij een belangrijk rol. Specifiek voor organische stof ligt de focus in haar werk op de deelonderwerpen gehalte – kwaliteit – afbraaksnelheid.

Lopend onderzoek is gericht op het toetsen van innovatieve indicatoren voor organische stof, zowel op praktijkbedrijven als in systeemproeven. Resultaten worden verwerkt in de actualisatie van kengetallen en de ontwikkeling van tools. Zij is o.a. betrokken bij de PPS Beter Bodembeheer en bij het POP3-project Leve(n)de Bodem Brabant en is coördinator van het EJP Soil project PRAC2LIV, waarin tools voor koolstofvastlegging, stikstofefficiëntie en vochtvasthoudend vermogen centraal staan.

Eugene van Abeelen vervult sinds 1996 de rol van senior bedrijfsdeskundige in boomteelt en vaste plantenteelt bij Delphy. Als teelt- en bedrijfsbegeleider gaat hij jaarlijks op bezoek bij 50-60 kwekers waar hij zijn kennis deelt over gewasbescherming, bodem en teelt. Daarnaast geeft hij projectleiding en uitvoering aan projecten zoals schoon water Brabant, Virus vrije teelt vaste planten, Praktijknetwerken Telen met Toekomst 2000-2009 en Leve(n)de Bodem Brabant.